Category

We Francji chirurdzy przeprowadzili pierwsze na świecie zabiegi endoskopowej wymiany zastawki aortalnej

Endoskopowa wymiana zastawki aortalnej (Total Endoscopic Aortic Valve Replacement – TEAVR) nie wymaga całkowitego otwarcia klatki piersiowej. Kardiochirurg wykonuje jedynie przecięcie mostka na krótkim odcinku, przez które wprowadza endoskop z kamerą i mikronarzędziami chirurgicznymi. Po podłączeniu krążenia pozaustrojowego i nacięciu aorty wadliwa zastawka jest usuwana, a w jej miejsce wszczepiana jest sztuczna.

Zabieg TEAVR może być wykonywany u pacjentów z licznymi obciążeniami, będących zwykle w zaawansowanym wieku, którzy nie kwalifikują się do klasycznej operacji na otwartym sercu. To dość duża grupa pacjentów – ok. 30% chorych z wadą zastawki aortalnej. TEAVR jest bardziej inwazyjny niż wykonywane przez kardiologów inwazyjnych przezskórne wszczepienie zastawki aortalnej (Transcatheter Aortic Valve Replacement – TAVR), dla którego stanowi alternatywę.

Do tej pory francuscy lekarze przeprowadzili metodą endoskopową dwa zabiegi. Jeden z operowanych pacjentów miał 82, a drugi 93 lata. Obaj musieli być operowani z powodu zwężenia zastawki aortalnej. Opuścili szpital po tygodniu od zabiegu, bez jakichkolwiek powikłań.

Kardiolodzy ze Szpitala Uniwersyteckiego wraz z kardiochirurgami ze Szpitala im. Jana Pawła II w Krakowie przeprowadzili nowatorski zabiegi naprawy niedomykalnej zastawki mitralnej serca

Zastawka mitralna (dwudzielna) jest elementem serca odpowiedzialnym za jednokierunkowy przepływ krwi z lewego przedsionka do lewej komory serca. Gdy dochodzi do jej niedomykalności, krew cofa się z powrotem do lewego przedsionka, powodując niewydolność serca, która jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia pacjentów.

Wielu chorych na niewydolność mitralną, z uwagi na zły stan zdrowia, choroby współistniejące oraz zaawansowany wiek nie kwalifikuje się do leczenia operacyjnego, polegającego na wymianie zastawki na sztuczną. Od lat pracowano nad alternatywnymi metodami, pozwalającymi naprawić zastawkę w sposób mniej inwazyjny i bezpieczniejszy dla takich chorych. Obecnie, taką możliwość daje współczesna kardiologia inwazyjna. Bez otwierania klatki piersiowej, z wykorzystaniem trójwymiarowej echokardiografii, można precyzyjnie zlokalizować niedomykające się obszary, a następnie wprowadzić przez tętnicę udową do serca specjalne klipsy, którymi uszczelnia się chorą zastawkę. Zabiegi klipsowania płatków zastawki mitralnej należą do najtrudniejszych w kardiologii, trwają ok. 6 godzin i wykonywane są w tzw. sali hybrydowej – z pełnym zabezpieczeniem przez zespół kardiochirurgów.

Kolejny etap badań nad nową biologiczną zastawką serca

W Zabrzu, pod kierunkiem Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii, zakończył się kolejny etap prac nad nową generacją biologicznej zastawki serca, mającą charakteryzować się zwiększoną trwałością. Obecnie używane zastawki wytrzymują 10-15 lat, a następnie muszą zostać wymienione. W badaniach na owcach sprawdzano bezpieczeństwo i jakość rozwiązań konstrukcyjnych. Nowy rodzaj, to pochodzące z genetycznie modyfikowanych świń, zastawki pokrywane komórkami biorcy. W eksperymencie wykorzystano zastawki płucne wszczepiane w pozycję aortalną. Dla obiektywnej oceny  wyników, grupie kontrolnej wszczepiono biologiczne zastawki serca standardowo dostępne na rynku. Obserwacje prowadzono na 30 owcach i wyniki oceniono po pół roku. Okazało się, że nowy typ zastawek nie wykazał zmian degeneracyjnych i zwapnień. Planuje się jeszcze kolejne 3-4 lata badań i eksperymentów, a następnie próby kliniczne.

Taki program wymaga współpracy wielu specjalistycznych ośrodków. Zaangażowane w projekt są: Instytut Zootechniki w Krakowie, Instytut Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu, Instytutem Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN w Krakowie oraz ośrodek naukowy MINATEC w Grenoble we Francji.

Pierwsza w Polsce operacja wszczepienia protezy serca Religa Heart EXT odbyła się w Instytucie Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie.

Choremu wszczepiono najnowszą wersję polskiej protezy pulsacyjnej, która jest jednym z efektów rządowego programu „Polskie Sztuczne Serce”. Obecnie pacjent oczekuje na przeszczep serca.

Proteza serca Religa Heart EXT przeznaczona jest do wspomagania pracy serca w przypadku jego skrajnej niewydolności, w warunkach szpitalnych i pozaszpitalnych, na okres do kilkunastu miesięcy, zwykle jako pomost do czasu transplantacji. Sterowanie pracą protezy odbywa się z wykorzystaniem również polskiego, zminiaturyzowanego, przenośnego sterownika. Dzięki zasilaniu akumulatorowemu pacjent jest bardziej mobilny, a w przyszłości wspomaganie jego serca może odbywać się w warunkach pozaszpitalnych.

Religa Heart powstała jako rozwinięcie pierwszej polskiej protezy serca – POLVAD, opracowanej w Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu, z inspiracji prof. Zbigniewa Religi. Jak dotąd została zastosowana w polskich klinikach ponad 280 razy.

Narodowy Funduszu Zdrowia przygotował raport nt funkcjonowania ośrodków kardiologicznych w kraju.

Wynika z niego, że pod względem liczby zabiegów kardiologicznych wykonanych na 1 mln mieszkańców jesteśmy w ścisłej czołówce krajów europejskich.  Wyprzedzają nas tylko: Cypr, Niemcy i Łotwa.

NFZ obecnie przeznacza, w porównaniu z innymi procedurami szpitalnymi, najwięcej pieniędzy na inwazyjne zabiegi kardiologiczne. Stanowi to aż 11,5% wydatków, a przez ostatnie 8 lat kwota ta wzrosła trzykrotnie. Podczas gdy wzrasta liczba hospitalizacji pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi, spada odsetek procedur zachowawczych, jak i zabiegów kardiochirurgicznych.

Kardiologia interwencyjna rozwija się w Polsce bardzo dynamicznie. Na rynku medycznym pojawia się co raz więcej ośrodków oferujących chorym małoinwazyjne zabiegi naczyniowe w ostrych zespołach wieńcowych. Mimo to, zdaniem Funduszu, liczba placówek kardiologicznych jest już wystarczająca.

Poznańscy kardiolodzy z II Kliniki Kardiologii Uniwersytetu Medycznego wykonali pierwszy w Polsce a drugi na świecie zabieg małoinwazyjnej plastyki zastawki mitralnej.

Zastawka mitralna (dwudzielna) łączy lewy przedsionek z lewą komorą serca i umożliwia przepływ krwi tylko w jednym kierunku. Gdy pojawia się wada, podczas skurczu komory część krwi cofa się do przedsionka i mniejsza jej ilość jest tłoczona do aorty. W efekcie lewy przedsionek powiększa się, występują zaburzenia rytmu, dochodzi do niewydolności serca a pacjent odczuwa duszności i łatwo się męczy.

Zabieg został wykonany w ramach badań klinicznych, finansowanych przez amerykańską firmę Mitralign, wytwórcę sprzętu do przeprowadzania takich operacji. Lekarze wprowadzili przez tętnicę udową cewnik, przez który dotarli do zastawki serca z mikronarzędziami służącymi do zszycia jej brzegów. Zmniejszyło to prześwit zastawki powodując jej szczelność. Manipulacja narzędziami jest możliwa dzięki podglądowi w trójwymiarowym USG przezprzełykowym i aparatowi rentgena.

Efekt zabiegu jest taki jak przy operacji kardiochirurgicznej z otwarciem klatki piersiowej i zatrzymaniem serca. Jednak ryzyko jest wielokrotnie mniejsze.