Category

Astma jest najczęstszą chorobą przewlekłą i głównym czynnikiem ryzyka zgonu u dzieci i ludzi młodych do 30 roku życia.

Jak ocenia Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), na astmę cierpi ok. 300 mln ludzi na świecie, a za 15 lat ich liczba wzrośnie do 400 mln. W Polsce choruje prawdopodobnie około 4 mln osób, a najwięcej zachorowań stwierdza się u dzieci do piątego roku życia. Niestety, astmę ma zdiagnozowaną jedynie co drugi chory.

U podłoża astmy leży nadwrażliwość oskrzeli, która powoduje ich skurcz pod wpływem różnego rodzaju bodźców, takich jak zimne powietrze, wysiłek, ostre zapachy, dym tytoniowy, a także śmiech, zmiany pogody oraz silne emocje. Przyczyną tej nadwrażliwości jest przewlekłe zapalenie oskrzeli, na ogół związane z reakcją alergiczną. Infekcje wirusowe lub bakteryjne mogą u chorych nasilać dolegliwości astmatyczne. U alergików skurcze oskrzeli najczęściej wywołują roztocza kurzu domowego, na które uczulonych jest 94% chorych na astmę, a także sierść psów, kotów oraz pleśnie i pyłki roślin. Często cierpią oni równocześnie na inne choroby alergiczne, jak nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry i zapalenie spojówek.

3 Maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Alergii i Astmy, który ma zwrócić szczególną uwagę na konieczność poprawy diagnostyki i leczenia tych chorób.

Z uwagi na zwiększającą się liczbę osób borykających się z problemami alergii i astmy, stały się one chorobami cywilizacyjnymi XXI wieku. Warto wiedzieć, że w Krakowie i całym województwie małopolskim odnotowuje się jeden z najwyższych wskaźników zachorowań na astmę w Polsce.

Dlatego tak ważna jest wczesna diagnostyka chorób alergicznych. Kiedy objawy uczulenia pojawią się pierwszy raz w życiu, bezwzględnie wymagają przynajmniej jednorazowej konsultacji z lekarzem alergologiem. Jeżeli dotyczą niemowląt i małych dzieci, mają charakter nawrotowy, trwają długo i są uciążliwe, wskazane jest systematyczne leczenie alergologiczne.

Od wielu lat coraz częściej, szczególnie w przypadku dzieci, spotykamy się z problemem alergii, w tym alergii pyłkowej.

Już od lutego niektórzy z nas odczuwają pierwsze dolegliwości: kichanie, pieczenie i wodnisty nieżyt nosa, łzawienie spojówek – objawy Alergicznego Nieżytu Nosa (ANN). Często też zdarza się, że występują duszności, którym może towarzyszyć świszczący oddech – typowe objawy Astmy Oskrzelowej (AO) – w tym przypadku alergicznej. Powyższe dolegliwości mogą występować wspólnie, dlatego od pewnego czasu uważa się, że ANN i AO to jedna choroba dróg oddechowych – ta pierwsza górnych, ta druga dolnych.

Zanim diagnosta postawi ostateczne rozpoznanie powinien rozważyć inne możliwe przyczyny duszności. Celem potwierdzenia diagnozy ANN powinno się wykonać testy skórne oraz tzw. wymaz cytologiczny nosa. Na tej podstawie lekarz rozpoznaje schorzenie. W przypadku AO niezbędne jest badanie spirometryczne, polegające na komputerowym pomiarze pojemności płuc oraz przepływów oskrzelowych. Jeśli mimo występowania choroby wynik badania jest prawidłowy, lekarz najczęściej zleca próbne podawanie leków przeciwzapalnych oraz rozszerzających oskrzela. Celem potwierdzenia schorzenia, można wykonać też badanie zwane nadreaktywnością oskrzeli –  serii spirometrii po aplikacji substancji obkurczającej oskrzela – u zdrowych osób nie dochodzi do ich skurczu. Z uwagi na ryzyko wystąpienia zbyt silnego obkurczenia oskrzeli, badanie wykonywane jest tylko w szpitalach.

Okres pylenia naraża na ekspozycję na pyłki drzew – w kwietniu są to np. pyłki brzozy, w lecie pyłki traw, zbóż i chwastów. W miastach również narzekamy na dolegliwości. Wynika to z zanieczyszczenia powietrza, głównie spalinami i wyziewami z zakładów produkcyjnych. Pyłki zostają zmodyfikowane i robią się „złośliwe”. Jesteśmy zdani na przyjmowanie na stałe leków przeciwalergicznych w postaci tabletek albo/i kropli do nosa. Przydatne okazują się też leki wziewne, tzw. inhalatory. Jedynie czyste wolne od alergenów powietrze możemy spotkać w podziemnych komorach kopalni soli, np. w naszej Wieliczce koło Krakowa. Ulgę może także przynieść pobyt nad morzem. Zawartość aerozolu solnego w powietrzu ma korzystne działanie na nabłonek dróg oddechowych. Dzieci często chorujące i wymagające powtarzanych antybiotykoterapii, po koloniach w takich warunkach chorują znacznie rzadziej i łagodniej.

W przypadku alergii na pyłki powinniśmy mieć świadomość tzw. alergii krzyżowej. Jest to współistnienie uczulenia na pyłki z nietolerancją pokarmów, najczęściej warzyw i owoców. Przykładem jest zjedzenie jabłka z konkretnego gatunku przy uczuleniu na pyłki brzozy – może to doprowadzić do groźnego zespołu alergii jamy ustnej (OAS), który objawia się obrzękiem języka i śluzówek jamy ustnej. Chorzy, mający skłonność do pojawiania się tych reakcji (zwanych anafilaktycznymi) powinni być zawsze zaopatrzone w strzykawkę z adrenaliną.

W leczeniu alergii pyłkowej możemy podjąć leczenie przyczynowe, czyli tzw. odczulanie. Jest to możliwe w Poradniach Alergologicznych i polega na podawaniu w zwiększanych dawkach konkretnego alergenu przez okres ok. 3 – 5 lat, najczęściej w postaci iniekcji. Niestety, nie można się odczulać na wszystkie alergeny.

Astma oskrzelowa ma związek ze współczesną dietą dzieci

Międzynarodowe Stowarzyszenie Badań nad Astmą i Alergią u Dzieci (ISAAC) postanowiło określić jaki wpływ na zdrowie publiczne ma stołowanie się w najbardziej popularnych miejscach wśród dzieci i młodzieży, czyli fast foodach. Badanie dotyczyło wpływu spożywania takich potraw na powstawanie alergii i wyprysków.

Przebadano ponad 319 tys. dzieci w wieku 13-14 lat z 51 krajów i ponad 181 tys. dzieci w wieku 6-7 lat z 31 krajów. Dzieci i rodzice wypełniali ankiety, w których pytano o objawy astmy, nieżytów i egzemy. Okazało się, że spożywanie tygodniowo trzech lub więcej porcji z fast foodów było związane z podwyższeniem o 39% ryzyka ciężkiej astmy wśród nastolatków i o 27% większą szansą pojawienia się problemów wśród dzieci młodszych. Podobne zagrożenia dotyczyły zapalenia błony śluzowej nosa i wyprysku. Jak wykazał zespół badaczy, w fast foodach występuje duże nasycenie kwasami tłuszczowymi o konfiguracji trans, które obniżają odporność organizmu, co tłumaczy te zależności. Przy okazji stwierdzono, że spożywanie owoców 3 lub więcej razy w tygodniu zmniejszało nasilenia objawów chorobowych o 11% wśród nastolatków i 14% u dzieci, gdyż w owocach znajdują się m.in. korzystne dla zdrowia przeciwutleniacze.

Międzynarodowy Dzień Astmy i Alergii

Z badań wynika, że na świecie na różne alergie cierpi od 30 do 40% populacji. Choruje na nią prawie co drugi Polak. Z alergiami bezpośrednio wiąże się temat astmy oskrzelowej. Jak donosi Światowa Organizacja Alergii (WAO), ponad 300 milionów ludzi cierpi na astmę, a co roku umiera na nią 250 tys. osób. A nawet 75% chorych na tę chorobę nie wie o jej istnieniu.

Rozpoznanie alergii bywa trudne, bo podobne objawy, jak katar czy łzawienie oczu, towarzyszą przeziębieniu. Dlatego warto udać się do lekarza, który dokładnie ustali objawy alergii i czynniki które ją wywołują. Dodatkowo lekarz może zalecić testy alergiczne. Te szybkie i bezpieczne badania pozwalają ocenić reakcję skóry na poszczególne alergeny.

Analogicznie jest z astmą – jeśli podejrzewamy ją u siebie, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza. Objawy tej choroby są różne, najczęściej towarzyszy jej męczący kaszel, szczególnie nocą  i po wysiłku fizycznym. W obu przypadkach niezbędna jest wizyta u lekarza alergologa lub pulmonologa, diagnostyka i leczenie.